Veelgestelde vragen
Algemeen
Een Informatiestandaard is een verzameling afspraken die ervoor moet zorgen dat partijen in de zorg informatie over de gegeven zorg betrouwbaar, tijdig en eenduidig kunnen vastleggen, opvragen, uitwisselen en overdragen. In de Informatiestandaard staat in elk geval beschreven welke gegevens zorgaanbieders vastleggen, welke medische/verpleegkundige terminologie of classificaties ze daarbij gebruiken en welke informatie zorgaanbieders precies uitwisselen. Zo wordt gedefinieerd hoe gegevens op eenduidige wijze worden vastgelegd, zodat verschillende zorgaanbieders de gegevens kunnen uitwisselen.
De eOverdracht is een verzameling afspraken over de inhoud en techniek van de verpleegkundige digitale verslaglegging en uitwisseling van verpleegkundige gegevens tussen zorginstellingen. We noemen dat een Informatiestandaard. De Informatiestandaard is gebaseerd op de richtlijn verpleegkundige verslaglegging. De standaard omschrijft welke informatie op welke manier in de bestaande elektronische patiëntendossiers moet worden vastgelegd, zodat deze systemen gegevens direct met elkaar kunnen uitwisselen. Deze wordt de komende jaren in alle bestaande EPD/ECD systemen ingebouwd. Daarmee is de basis gelegd voor goede uitwisseling tussen organisaties.
Goede gegevens zijn de basis voor goede zorg. Door de Informatiestandaard eOverdracht wordt het mogelijk gegevens van cliënten en patiënten door zorgprofessionals in de hele keten te gebruiken en hergebruiken. Dat betekent meer tijd voor zorg en altijd de juiste gegevens zonder overtypen. Kortom, betere zorg. Meer weten over eOverdracht? Kijk dan op de pagina over eOverdracht.
Samen met zorgprofessionals uit de praktijk ontwikkelde beroepsvereniging V&VN de Informatiestandaard eOverdracht. Dat gebeurde in allerlei bijeenkomsten en workshops. De Informatiestandaard is gebaseerd op de Richtlijn Verpleegkundige verslaglegging en bestaat uit een verzameling afspraken over de inhoud en techniek van de elektronische verpleegkundige overdracht. De Informatiestandaard is in 2018 vastgesteld en wordt de komende jaren in alle elektronische patiëntendossiersystemen ingebouwd.
Deze is te vinden op de website van Nictiz.
Beroepsvereniging V&VN is als vertegenwoordiger van de verpleegkundige en verzorgende beroepsgroep eigenaar van de Informatiestandaard en verantwoordelijk voor de inhoud van de Informatiestandaard. V&VN ontwikkelde samen met de beroepsgroep de inhoud van deze standaard en ondersteunt organisaties bij het implementeren van de standaard. Nictiz is technisch beheerder van de standaard en verantwoordelijk voor het technisch beheer.
Het programma eOverdracht is een initiatief van V&VN in samenwerking met de brancheorganisaties ActiZ, VGN en Zorgthuisnl.
De eOverdracht richt zich op de uitwisseling van verpleegkundige gegevens tussen verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten en geldt voor alle sectoren. Doel is dat de gegevens als ze eenmaal vastgelegd zijn binnen en tussen zorginstellingen steeds hergebruikt kunnen worden. Dit is mogelijk doordat gegevens overal op dezelfde manier vastgelegd worden volgens de standaard.
Nictiz ontwikkelt en beheert de informatiestandaard eOverdracht en begeleidt IT-leveranciers vanuit een functionele en technische beheerrol. Ze zorgt voor het doorvoeren van aanpassingen die door V&VN* zijn geautoriseerd.
Verder adviseert ze het ministerie van VWS, het VIPP Programma InZicht en leveranciers bij de implementatie van eOverdracht. Daarnaast draagt Nictiz bij aan de ontwikkeling van en kennis over zibs (zorginformatiebouwstenen).
De actuele versie van het technisch ontwerp van eOverdracht vind je op de website van Nictiz.
*V&VN, de beroepsvereniging voor verzorgenden en verpleegkundigen, is de inhoudelijk eigenaar van de informatiestandaard eOverdracht.
Zorginformatiebouwstenen (zibs) worden gebruikt om inhoudelijke c.q. functionele - niet technische - afspraken vast te leggen voor het standaardiseren van de informatie die wordt gebruikt in het zorgproces. De focus ligt op klinisch relevante concepten die in verschillende zorgsituaties (use cases) en daardoor verschillende informatiestandaarden herbruikbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan NAW-gegevens, medicatie of bloeddruk. Lees meer over zibs op de website van Nictiz en op de Wiki ZIB Hoofdpagina.
Zorg wordt vaak geboden in een keten. Het kan dus zijn dat voor de ene sector bepaalde zibs niet relevant zijn, maar voor een andere organisatie wel. Dat is de reden dat de hele set moet worden ingebouwd.
De verschillende zibs van de eOverdracht worden ingebouwd in de bestaande systemen. Er komt dus geen nieuw systeem. Door dit op landelijke schaal te doen, is het mogelijk dat gegevens tussen de verschillende systemen direct uitwisselbaar zijn zonder informatieverlies en jij als zorgprofessional gegevens nog maar één keer hoeft vast te leggen. Welke taal en techniek we daarbij gebruiken staat beschreven in de Informatiestandaard eOverdracht.
Ja, dat is mogelijk. Voor het beheer van de informatiestandaard eOverdracht zijn afspraken gemaakt met V&VN en Nictiz. V&VN heeft onder andere een redactieraad samengesteld waarin zorginhoudelijke experts uit alle zorgsectoren zitting hebben. Zij beoordelen mede de wijzigingsverzoeken die worden ingediend via Nictiz. Het is mogelijk een wijzigingsverzoek in te dienen bij Nictiz. Lees op hun website meer over dit proces.
Elektronische gegevensuitwisseling gaat gefaseerd wettelijk verplicht worden. De Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) is hiervoor in voorbereiding. Meer informatie over de Wegiz kun je lezen op de pagina over gegevensuitwisseling in de zorg of volg de politieke ontwikkelingen via de website van de Tweede Kamer.
Het werken met de eOverdracht heeft drie belangrijke voordelen:
- Als zorgprofessional hoef je gegevens nog maar één keer vast te leggen. Je kunt ze daarna steeds hergebruiken.
- Als patiënt of cliënt hoeft je nog maar één keer je verhaal te doen.
- De kwaliteit van zorg wordt beter omdat iedereen op elk moment toegang heeft tot de juiste gegevens.
Het grootste verschil met de huidige situatie is dat we gegevens overal op dezelfde manier gaan vastleggen. Hierdoor gaan de systemen elkaar begrijpen en hoef je als zorgprofessional geen gegevens meer over te typen. Dit vraagt discipline bij het invoeren van gegevens. We zullen allemaal op dezelfde manier moeten gaan werken.
Je kunt gebruikmaken van de stappenplannen op de homepage of kijken of er al een project bij jou in de buurt is waarbij je kunt aansluiten.
Leveranciers van ECD’s, EPD’s en andere ICT-systemen hebben de taak om de afgesproken standaarden ook technisch in te bouwen in hun systemen, zodat zorgmedewerkers gegevens op de afgesproken wijze kunnen registreren. Daarnaast is het hun rol om te zorgen dat die gegevens ook uitgewisseld kunnen worden tússen de systemen van de verschillende leveranciers.
De inhoud van de eOverdracht bestaat uit 57 zorginformatiebouwstenen. De Informatiestandaard wordt landelijk in 3 fasen uitgerold. Voor elke fase wordt een handleiding geschreven. Deze kun je dan ook terugvinden op deze website. Op dit moment zijn er landelijk al diverse implementatieprojecten gaande. Je vindt deze terug op de pagina deelnemers en projecten.
Bestuurders
Bijna 52% van de (transfer)verpleegkundigen, verzorgenden en andere betrokkenen bij de verpleegkundige zorg ervaart knelpunten in de overdracht van verpleegkundige en verzorgende gegevens. Dit gaat dan om onvolledige informatie, geen overdracht beschikbaar of een onduidelijke overdracht. Daarbij mist nog 64% van de verpleegkundigen en verzorgenden essentiële informatie om het zorgproces in de nieuwe zorgsetting te kunnen continueren. 35% van de respondenten zegt een overdracht digitaal te versturen. Dit blijkt uit een onderzoek van Nictiz en V&VN onder verpleegkundigen en verzorgenden. Om de overdracht van gegevens in de zorg tussen professionals te verbeteren is eOverdracht ontwikkeld.
De eOverdracht is een standaard die in ontwikkeling blijft. Het is belangrijk om te zorgen dat de laatste versie ook blijft aansluiten bij jullie organisatie en dit goed af te stemmen met de zorgprofessionals en de ICT-professionals. Zorg ook dat een PDCA-cyclus aanwezig is voor het informatiebeveiligingsproces. Denk aan een periodieke risico-analyse, een evaluatie en het bijstellen van maatregelen.
Meer informatie over het interoperabiliteitsmodel kun je vinden op de pagina eOverdracht | Amigo! op de website van Nictiz.
ICT-professionals
Wanneer leveranciers de eOverdracht precies gaan inbouwen, verschilt per leverancier. Om dit te weten, kun je dus het best contact opnemen met je leverancier. Wel geldt voor de leveranciers die zijn betrokken bij de subsidieregeling InZicht, dat zij vóór 30 juni 2023 de voor de regeling geselecteerde 14 zibs moeten hebben ingebouwd. Uiterlijk die dag moeten de implementatie en kwalificatie van die 14 zibs volledig zijn afgerond. In onderstaande afbeelding zie je alle zibs van de eOverdracht. De 14 verplichte zibs zijn gemarkeerd met een asterisk.
De technische specificaties van de informatiestandaard eOverdracht zijn te vinden op de Landingspagina Verpleegkundige Zorg van Nictiz.
Meer informatie over het interoperabiliteitsmodel kun je vinden op de pagina eOverdracht | Amigo! op de website van Nictiz.
De leveranciers die betrokken zijn bij het programma InZicht en aan de eOverdracht werken, zijn:
- Adapcare
- Chipsoft
- DXC
- eCare
- eNovation
- Epic
- Fierit
- GeriMedica
- Mextra
- Nedap
- Pink Roccade
- Qurentis
- SAP
- SDB Groep
- ZorgDomein
Projectleiders
Bekijk of er een structuur is die in de organisatie altijd wordt aangehouden (bijvoorbeeld projectgroep, stuurgroep en adviesgroep). Is deze er niet, bedenk dan wat jij nodig hebt om besluiten in je project soepel te kunnen nemen. Ga je werken met een stuurgroep? Laat deze dan in elk geval iemand van ICT, een directielid en een zorgprofessional bevatten.
Wil je meer weten over de projectstructuur? Bekijk dan via onderstaande button de video met meer uitleg.
Het is belangrijk om hier vooraf goed over na te denken en voor aanvang duidelijk te hebben. Hoewel er technische componenten in dit project zitten, is het geen ‘ICT-feestje’. Het gaat hier vooral om de inhoudelijke verbetering van de gegevensuitwisseling tussen verpleegkundigen. Het is dan ook logisch om de eigenaar in de hoek van de zorginhoud te zoeken (en vinden).
Bijna alle leveranciers hebben deelgenomen aan de VIPP regeling InZicht. Zij hebben dus de afgelopen periode veel tijd en energie gestoken in de ontwikkeling van de informatiestandaard eOverdracht. Vraag vooraf goed na wat er al gereed is en wat eventueel nog opgeleverd/verbeterd wordt. Vraag ook bij welke organisaties de overdracht inmiddels in gebruik genomen is en laat de leverancier vanaf het begin af aan deelnemen in de projectorganisatie (stuurgroep en werkgroepen).
Als het mogelijk is om, naar tevredenheid, een digitale gegevensuitwisseling te kunnen doen die voldoet aan de eOverdracht met de deelnemende samenwerkingspartners, is het project grotendeels afgerond. Het is dus ook goed om de in de eerste fase vastgestelde doelstellingen uit het projectplan zo meetbaar mogelijk te maken. Dat geldt ook voor het accepteren van eventuele afwijkingen in tijd, geld en mankracht. Benoem vooraf welke marges acceptabel zijn.
Het antwoord op deze vraag is niet zo eenvoudig. Vooraf heb je geprobeerd een zo reëel mogelijke planning te maken en in contact blijven met de verschillende stakeholders is hierin belangrijk. Waar mogelijk laat je onderwerpen parallel aan elkaar lopen en bouw je zo weinig mogelijk afhankelijkheden in. En wees scherp op de contractuele afspraken met de leveranciers: dat zij tijdig leveren, conform afspraak.
- Het eigenaarschap hoort in het primaire zorgproces te liggen, het is een verpleegkundige standaard. Ondersteuning in het beheer hiervan is denkbaar bij bijvoorbeeld (de afdeling) Kwaliteit of Informatiemanagement.
- Zorg dat een PDCA-cyclus aanwezig is voor het informatiebeveiligingsproces. Denk aan een periodieke risico-analyse, een evaluatie en het bijstellen van maatregelen.
Op het moment dat alle zorgprofessionals er mee (kunnen) werken. Natuurlijk is het slim om de borging al tijdens de uitvoering van het project in gang te zetten.
Het is belangrijk om hier vooraf goed over na te denken en voor aanvang duidelijk te hebben. Hoewel er technische componenten in dit project zitten, is het geen ‘ICT-feestje’. Het gaat hier vooral om de inhoudelijke verbetering van de gegevensuitwisseling tussen verpleegkundigen. Het is dan ook logisch om de eigenaar in de hoek van de zorginhoud te zoeken (en vinden).
Meer informatie over het interoperabiliteitsmodel kun je vinden op de pagina eOverdracht | Amigo! op de website van Nictiz.
De leveranciers die betrokken zijn bij het programma InZicht en aan de eOverdracht werken, zijn:
- Adapcare
- Chipsoft
- DXC
- eCare
- eNovation
- Epic
- Fierit
- GeriMedica
- Mextra
- Nedap
- Pink Roccade
- Qurentis
- SAP
- SDB Groep
- ZorgDomein
Om alle verpleegkundig specialisten, verpleegkundigen en verzorgenden in je organisatie te informeren over wat eOverdracht is, kun je gebruikmaken van de e-learning eOverdracht. Deze is gratis beschikbaar op deze website. Zorg er daarbij wel voor dat de timing goed is en dat er dus niet een te lange periode zit tussen het aanbieden van de e-learning en de daadwerkelijke implementatie van eOverdracht.
Zorgprofessionals
Hiermee zorg je dat je de benodigde middelen en tijd veiligstelt en zorg je dat er prioriteit aan gegeven wordt. Ook zorg je dat de samenhang met andere domeinen wordt bewaakt.
Om dit project tot een goed einde te brengen heb je minimaal de bestuurder, degene die over IT zaken gaat in jouw organisatie, de contactpersoon met de EPD/ECD leverancier, en (als aanwezig) het verpleegkundige of verzorgende invloedorgaan (VAR/CNIO/VVAR etc).
Een goede leidraad hiervoor kan zijn met welke organisaties jullie nu de meeste overdrachten uitwisselen.
Bekijk deze video over hoe je een projectorganisatie inricht.
Maak gebruik van bestaande communicatiemiddelen die logisch in de werkwijze van je collega’s passen. Dan lijkt het ook niet wéér een nieuwe ontwikkeling.
Maak tastbaar wat het oplevert om met de eOverdracht te werken, door bijvoorbeeld een maand lang bij te houden wat het je in tijd oplevert. Ook kun je een collega in een interview laten vertellen wat de voordelen zijn.
Er zijn verschillende releases van de Informatiestandaard. De laatste versie van de Informatiestandaard vind je altijd op de website van Nictiz.
Meer informatie over het interoperabiliteitsmodel kun je vinden op de pagina eOverdracht | Amigo! op de website van Nictiz.
Om alle verpleegkundig specialisten, verpleegkundigen en verzorgenden in je organisatie te informeren over wat eOverdracht is, kun je gebruikmaken van de e-learning eOverdracht. Deze is gratis beschikbaar op deze website. Zorg er daarbij wel voor dat de timing goed is en dat er dus niet een te lange periode zit tussen het aanbieden van de e-learning en de daadwerkelijke implementatie van eOverdracht.